afb. Jan Verhoeff
Vughterstraat 178-180, in de voorgevelafmetingen: 70 x 50 cmmateriaal: Franse kalksteen datering: 1968 maker: onbekend Een naturalistische ridderfiguur -St. Joris- op een steigerend paard, die met een lans de draak doorsteekt. Deze gevelsteen is er bij de restauratie door de firma Van der Aa aangebracht, ter herinnering aan de oudste naam van het pand (tot 1669), waaraan 'vanouds' werd toegevoegd. | 75 |
In het pand Vughterstraat 178 bevindt zich aan de rechterkant een gevelsteen, met daarop afgebeeld een ridder te paard, die een draak bestrijdt. De ridder stelt Sint Joris voor, wiens feestdag op 23 april valt. Tijdens de christen-vervolgingen van keizer Diocletianus zou de hooggeplaatste ridder Joris de marteldood gestorven zijn. Hij werd een van de meest populaire heiligen van de middeleeuwen. Tijdens de elfde eeuw werd dan ook een episode aan zijn leven toegevoegd; niet meer dan een verhaal. Daardoor werd hij echter het meest bekend, namelijk als Sint Joris, de drakendoder.
Er werd verteld, dat er bij de stad Silene in de provincie Lybië in de moerassen een afschuwelijke draak leefde. De bewoners brachten hem in eerste instantie twee schapen per dag. Het aantal schapen was echter niet onuitputtelijk. Men moest overgaan tot het offeren van een schaap en een kind, dat door het lot werd aangewezen. Toen het lot uiteindelijk op de dochter van de koning viel, aarzelde deze acht dagen. Op aandrang van het volk moest hij zijn dochter toch laten gaan. Gelukkig voor de prinses, ontmoette Sint Joris (ook wel genoemd Sint Gregorius) het huilende meisje. Hij sprong te paard, vond de draak en doodde het monster met zijn lans in een vreselijk gevecht.
Sinds de middeleeuwen wordt Sint Joris dan ook altijd afgebeeld, vechtend met een draak. Als zodanig werd hij de patroonheilige van de ridders en -in latere tijden- van de padvinderij.
Als drakendoder staat Sint Joris ook afgebeeld in het pand aan de Vughterstraat. Het is geen oude gevelsteen. Wel was de naam Sint Joris tot 1669 verbonden aan een pand op die plaats. In 1669 kreeg dit pand de naam 'De Vergulde Bril' en nog later 'De Rode Molen'. Toen het pand in 1968 gerestaureerd werd in opdracht van horlogerie Van der Aa, kreeg het de oorspronkelijke naam terug met de toevoeging 'vanouds'.
Van der Aa had deze naam teruggevonden in het aan het begin van deze eeuw (1907) door de broers Jan en Alphons Mosmans geschreven boekje 'Oude namen van huizen en straten te 's-Hertogenbosch', waarin deze twee zoveel mogelijk alle oorspronkelijke namen van de huizen van de Bossche binnenstad hadden beschreven. Bij de restauratie in 1968 werd ook de gevelsteen geplaatst: 'Vanouds In Sint Joris'.
|
1984 |
Henny MolhuysenOe gotte kčk daor : Vanouds in Sint JorisBrabants Dagblad donderdag 19 april 1984 (foto) |